ماهنامه رواق هنر و اندیشه
پیاپی 42 (خرداد 1384)

در این مقاله، نویسنده محترم در آستانه فرا رسیدن رحلت جانگذاز حضرت امام خمینی (ره) در نگاهی کوتاه شخصیت ایشان را در ابعاد مختلف بویژه بعد فقهی، سیاسی و عرفانی مورد بررسی قرار داده است. به اعتقاد نویسنده حضرت امام (ره) از جهت جامعیت و کمال، پس از انبیای الهی و ائمه معصومین بی شک از شخصیتهای نادر بلکه بی نظیر بوده اند که مانند اجداد طاهرین خود، اوصاف و کمالاتبه ظاهر متضاد را در خود یکجا داشتند و نیز در رشته های گوناگون از جمله فقه و فلسفه، عرفان و سیاست، از بهترین های زمان خود بودند.

اغلب، تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی (16 مهر 1341)، رفرندام اصلاحات شاه (6 بهمن 1341) و کشتار طلاب علوم دینی در مدرسه فیضیه قم (2 فروردین 1342 ه. ش)، از عمده ترین زمینه های قیام 15 خرداد 1342 به شمار آمده است؛ در حالی که حداکثر اهمیت وقایع یاد شده آن است که زمینه های سرعت بخش قیام بودند، زیرا این رخدادها خود معلول علتها و زمینه های دیگری هستند که در سالهای پس از کودتای 28 مرداد 13332 و بویژه در سالهای نخستین دهه 1340 بر جامعه ایران سایه افکنده بود. این نوشتار به تحلیل علتهای اصلی می پردازد.

در طول تاریخ حیات طبیعی انسان که سلطه گران و مفسدان، دست ستم بر مردم گشوده و با هر نیرنگ و ترفندی، آنها را در ضعف و ذلت نگه می داشتند، تا پایه های سیطره خود را حفظ و تحکیم کنند؛ پیامتبران خدا، با تکیه بر توحید عملی، در برابر آنها ایستادند و در صورتی که مردم دعوت آنها را پاسخ می دادند شیشه عمر فرعونیان و نمرودیان را شکسته و اساس فساد و ستم را نابود می کردند. حضرت امام خمینی (ره) با الگو قرار دادن پیامبران، بویژه رسول اکرم (ص) میراث انبیای گذشته را به کار گرفت و مردم ایران را زنده کرد و با توحید عملی بر آمده از عرفان اسلامی، اساس حکومت ستم شاهی را ویران کرد و در برابر ابرقدرتهای جهان قد برافراشت...

سکولاریسم که به عرفی شدن و تقدیس ناباوری معنا می شود عرصه های گوناگونی را در نور دیده است کهدین یکی از آنهاست. مقاله حاضر پس از توضیحاتی فشرده درباره سکولاریسم و واژه های وابسته و نیز درباره دین، راه های گوناگون عرفی شدن دین را بیان و تحلیل کرده است. در ضمن نباید فراموش کرد که بستر عرفی شدن دین، دین مسیحیت است و سرایت دادن آن به اسلام با روح معارف اسلامی سازگار نیست.

بی تردید، موضوع آلودگی محیط زیست یکی از مهمترین معضلاتی است که انسان معاصر را با چالش های جدی روبرو کرده است. این مساله از آن جهت دارای اهمیت است، که علائم تهدید کننده حیات، آشکار شده و نسل حاضر و آینده را به دلیل آلودگی های گسترده زیست محیطی، با تهدید مواجه ساخته است. از سوی دیگر، انسان بدون داشتن محیط زیستی امن و سام، قادر نخواهد بود به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. به همین جهت، حفظ و حمایت از محیط زیست و سالم نگه داشتن آن، به عنوان یکی از مهمترین نیازهای اساسی برای ادامه حیات، مورد توجه و عنایت همگان قرار گرفته است...

بازشناسی اسلام اصیل و ناب محمدی(ع) از اسلام آمریکایی یکی از درخشان ترین اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره) بود که در برهه ای خاص و سرنوشت ساز انقلاب مانع از رورد افکار التقاطی و دگر اندیشی در جامعه اسلامی ایران گردید. نگارنده به بررسی مبنای چنین تقسیم بندی و علت نام گذاری ها پرداخته و با بیان انواع اسلام آمریکایی و اوصاف و ویژگی های آن در صدد ارائه راه هایی برای شناخت آن است...

با توجه به جایگاه بلند قرآن و اهمیت فرهنگ در اسلام، شناسایی عوامل، مظاهر و بازدارنده های انحطاط فرهنگی از منظر قرآن دارای اهمیت بسزایی است. حضور جدی قرآن و اجرای اهداف آن، در عصر حاضر جامعه های اسلامی را از تهاجم فرهنگی در امان می دارد. پژوهش حاضر در راستای ریشه یابی انحطاط جوامع بشری و مصادیق آن و چگونگی درمان چنین دردی از دیدگاه قرآن، تدوین شده است. بی شک تصویر جامعه هایی که در گذشته، مسیر انحطاط فرهنگی را پیموده اند و به سرانجام شوم آن دچار شده اند به منظور عبرت آموزی پیروان وحی الهی، صورت گرفته است...

این نوشتار، خلاصه ای از کتاب جهانی شدن و جهان سوم است. هدف نویسندگان کتاب، پرکردن شکاف بین تحقیقات نظری و تجربی در زمینه توسعه، جریان سرمایه، مهاجرت، بهداشت، محیط زیست، فرهنگ و مذهب در جهان سوم و تعامل یا تقابل آن با پدیده جهانی شدن است.